کولپوسکوپی یک روش تخصصی و دقیق برای بررسی دهانه رحم و واژن است. از این روش در تشخیص تغییرات مشکوک سلولی یا بیماری‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، زخم و بیماری‌هایی مانند HPV استفاده میشود.
انجام این روش برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های سرطانی و پیش سرطانی بسیار موثر است و در مواردی ممکن است همراه با بیوپسی یا نمونه‌برداری انجام شود. در ادامه این مقاله از دکتر مرضیه نوری به بررسی کولپوسکوپی و نکات مهم در این زمینه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
کولپوسکوپی چیست؟
کولپوسکوپی یک روش تشخیصی دقیق و سریع برای بررسی نواحی دهانه رحم، واژن و فرج است که با استفاده از دستگاهی به نام کولپوسکوپ، پزشک می‌تواند این نواحی را با بزرگنمایی بالا مشاهده کند. این روش معمولاً زمانی انجام میشود که نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد یا نیاز به بررسی بیشتر از نظر سلول‌های مشکوک وجود داشته باشد.
در حین کولپوسکوپی، یک اسپکولوم وارد واژن میشود تا مسیر دید پزشک باز شود و کولپوسکوپ، که خارج از بدن قرار دارد، ناحیه مورد نظر را با نور و بزرگنمایی بررسی میکند. در صورت مشاهده بافت غیرطبیعی، ممکن است نمونه‌برداری (بیوپسی) برای بررسی دقیق‌تر انجام شود.
- 📍 تهران، بلوار ایتالله کاشانی، جنب خیابان مهران، ساختمان مهران، طبقه سوم، واحد 17
- 🕙 یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه – 15 الی 20
- 📞 ۰۹۳۳۵۵۴۷۱۰۵
کولپوسکوپی چه زمانی انجام میشود؟
در مواردی که نتیجه تست پاپ اسمیر غیرطبیعی بوده و نتایج مربوط به معاینه لگنی مشکوک باشد، پزشک انجام این روش را توصیه میکند. همچنین اگر تست زگیل تناسلی یا HPV مثبت باشد، برای بررسی بیشتر و دقیق‌تر لازم است کولپوسکوپی و بیوپسی انجام شود. استفاده از این روش به پزشکان کمک میکند تا هرگونه تغییرات غیرطبیعی را زودتر شناسایی کرده و اقدامات درمانی لازم در زمان مناسب آغاز شود.
بررسی نتایج این آژمایش و آماده شدن آن حدودا 3 الی 7 روز کاری به طول می‌انجامد و بهترین متخصص زنان پس از آماده شدن نتایج آن را تفسیر میکند. تفسیر این نتیجه از اهمیت بالایی برخوردار است و در ارائه درمان موثر بسیار مهم است. در صورتیکه هیچ عارضه غیرطبیعی و ضایعه سرطانی مشاهده نشود، پزشک نتیجه کولپوسکوپی را طبیعی و نرمال در نظر میگیرد.
چه بیماری‌هایی با کولپوسکوپی تشخیص داده می‌شوند؟
در حالت کلی این روش معمولا در تشخیص بیماری‌های زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- سرطان دهانه رحم
- سرطان واژن
- سرطان فرج
- زگیل تناسلی
- التهابات دهانه رحم (cervicitis)
- رشد غیرسرطانی روی دهانه رحم مانند پولیپ
- تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم
- تغییرات پیش سرطانی در واژن
- تغییرات پیش سرطانی در فرج
آمادگی برای کولپوسکوپی: چه نکاتی را باید رعایت کنید؟
در بیشتر موارد، پزشک انجام کارهای زیر را برای افرادی که می‌خواهند این آزمایش را انجام دهند توصیه میکند:
| دو روز قبل از انجام کولپوسکوپی از داروهای واژینال استفاده نکنید. |
| دو روز قبل از انجام کولپوسکوپی، از داشتن دخول واژینال و رابطه جنسی اکیدا خودداری کنید. |
| انجام این آزمایش را به دوره‌ای غیر از دوره قاعدگی خود موکول کنید؛ زیرا ممکن است خونریزی دید پزشک را محدود و مختل کند. بهترین زمان برای انجام این آزمایش روزهای 8 تا 12 سیکل قاعدگی است. |
| 24 الی 48 ساعت پیش از کولپوسکوپی از تامپون استفاده نکنید. |
| قبل از مراجعه برای انجام کولپوسکوپی، با مشورت پزشک خود از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. |
| در صورتی که باردار هستید، لازم است پیش از آغاز کولپوسکوپی این مورد را به اطلاع پزشک خود برسانید؛ زیرا ممکن است انجام این روش باعث خونریزی شود. |
کولپوسکوپی چگونه انجام میشود؟
در طی انجام کولپوسکوپی نیازی به استفاده از داروهای بیهوشی و بی‌حسی نیست. در این روش از دستگاهی به نام کولپوسکوپ که یک میکروسکوپ مخصوص با نور قوی است استفاده میشود. نتیجه این آزمایش در اغلب موارد دقیق و معتبر است و انجام آن برای داشتن تشخیص دقیق و ارائه درمان موثر ضروری است. در ادامه به بررسی مراحل انجام این روش خواهیم پرداخت:
- در مرحله اول بیمار روی تخت معاینه دراز می‌کشد و پاهایش را روی مکان مشخصی از تخت قرار می‌دهد. حالت بیمار در این مرحله مانند معاینه معمول لگنی است.
- در مرحله دوم، پزشک یک وسیله فلزی یا پلاستیکی را وارد واژن میکند. این وسیله تحت عنوان اسپکولوم شناخته میشود و برای وضوح در مشاهده دهانه رحم از آن استفاده میشود.
- در مرحله بعدی پزشک با استفاده از کولپوسکوپ وضعیت واژن و دهانه رحم را بررسی میکند. برای دیدن سلول‌های غیرطبیعی، معمولا پزشک از یک ماده مشابه محلول سرکه‌ای به نام اسید استیک استفاده میکند و این ماده را با استفاده از سواب پنبه‌ای روی دهانه رحم قرار می‌دهد.
- پس از آماده شدن کامل ناحیه مورد نظر، پزشک به دقت دیواره دهانه رحم و واژن را بررسی کرده و موارد مشکوک را مشخص میکند. برای تشخیص دقیق‌تر این موارد، لازم است نمونه‌برداری انجام شود.
آیا کولپوسکوپی نیاز به بیهوشی دارد؟
کولپوسکوپی یک آزمایش تشخیصی و سرپایی است که در اغلب موارد در مطب پزشکان یا کلینیک‌های تخصصی انجام میشود و نیاز به بستری شدن وجود ندارد. این آزمایش غیرتهاجمی نیاز به بی‌حسی یا بیهوشی ندارد. تنها در مواردی که نیز به نمونه‌برداری وجود داشته باشد، این فرایند ماهیت جراحی جزئی و سطحی خواهد داشت و پزشک برای برداشت نمونه از بی‌حسی موضعی استفاده خواهد نمود.
آیا کولپوسکوپی درد دارد؟
کولپوسکوپی یکی از آزمایش‌های تشخیصی نسبتا بدون درد است و نیاز به استفاده از داروهای مسکن وجود ندارد. درد و فشار ناشی از این آزمایش به واسطه وارد شدن اسپکولوم داخل واژن و در زمان تمیز کردن دهانه رحم با محلول مخصوص است.
اغلب افراد گزارش داده‌اند که این درد کاملا خفیف و قابل تحمل است و احساس کردن آن طی کولپوسکوپی طبیعی است. در موارد که نیاز به بیوپسی یا نمونه‌برداری باشد، ممکن است فرد درد مشابه گرفتگی خفیف مانند زمان پریود تجربه کند.
پاسخ به سوالات متداول در رابطه با کولپوسکوپی
پاپ اسمیر و کولپوسکوپی هر دو آزمایش‌های تشخیص هستند؛ با این تفاوت که پاپ اسمیر یک غربالگری معمول برای بررسی ابتدایی عارضه‌های غیرطبیعی است؛ اما کولپوسکوپی بعد از مشاهده نتایج غیرطبیعی در آزمایش پاپ اسمیر و برای تشخیص دقیق‌تر عارضه با استفاده از ابزار بزرگنمایی انجام میشود.
این روش عموما عوارض زیادی ندارد اما در برخی موارد نادر ممکن است با ناراحتی و درد لگن یا عفونت و خونریزی همراه شود.
بر خلاف روش پاپ اسمیر که سلول‌ها از تمامی سطح دهانه رحم جمع‌آوری می‌شوند، در کولپوسکوپی نمونه‌برداری تنها از نواحی مشکوک انجام میشود. برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی و پیش سرطانی، نمونه‌های جمع‌آوری شده به آزمایشگاه ارسال می‌شوند.
جمع بندی
کولپوسکوپی یک آزمایش تشخیصی است که در آن پزشک دهانه رحم (قسمت پایینی رحم) و همچنین فرج و دیواره واژن را از لحاظ وجود بافت یا توده غیرطبیعی بررسی میکند. این آزمایش با استفاده از یک میکروسکوپ نوری انجام میشود. در صورتی که پزشک هرگونه عارضه غیرطبیعی مشاهده کند، لازم است از توده مورد نظر نمونه‌برداری انجام شود.
انجام این آزمایش توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام میشود که تخصص و مهارت پزشک تاثیر زیادی در دقت، تشخیص و درمان سلول‌های سرطانی و پیش سرطانی دارد. دکتر مرضیه نوری جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی و عضو انجمن جراحان آمریکا است که با بهره‌مندی از تکنولوژی روز دنیا در زمینه تشخیصی و درمانی بهترین خدمات را برای مراجعین خود به ارمغان می‌آورد.
