بی اختیاری ادراری استرسی در زنان معمولا هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند سرفه، عطسه، خندیدن یا بلند کردن اجسام سنگین رخ می‌دهد. این وضعیت به‌دلیل ضعیف شدن عضلات کف لگن یا اسفنکتر ادراری ایجاد می‌شود و بیشتر پس از زایمان، یائسگی یا افزایش سن در زنان دیده می‌شود.
هرچند این مشکل می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد، اما خوشبختانه روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. در ادامه این مقاله از دکتر مرضیه نوری به بررسی کامل دلایل بروز و روش های درمان بی اختیاری ادرار استرسی در زنان خواهیم پرداخت.
بی‌اختیاری ادراری استرسی چیست؟
شایع‌ترین نوع بی‌اختیاری ادرار که بیشتر در زنان 35 تا 60 ساله دیده می‌شود، بی‌اختیاری ادراری استرسی است. این نوع بی‌اختیاری با وارد شدن فشار به مثانه باعث نشت قطره‌ای ادرار می‌شود و گاهی نیز ممکن است تخلیه کامل مثانه را به دنبال داشته باشد.
خانم‌هایی که به بی‌اختیاری اداری استرسی مبتلا هستند، با سرفه، عطسه، خندیدن، مقاربت، برداشتن اجسام سنگین و حتی انجام فعالیت‌های روزمره دچار نشت غیرارادی ادرار می‌شوند.
دکتر مرضیه نوری، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی، در زمینه تشخیص و درمان مشکلات مربوط به سلامت زنان، از جمله بی‌اختیاری استرسی ادرار، تجربه و دانش بالایی دارد.
ایشان با رویکردی دقیق و انسانی، به زنان کمک می‌کنند تا راهکارهای مؤثر و متناسب با شرایط بدنی‌شان را برای کنترل یا درمان این مشکل پیدا کنند. اگر با بی‌اختیاری استرسی مواجه هستید، گفت‌وگو با یک متخصص مانند دکتر نوری می‌تواند اولین گام مهم برای بهبود کیفیت زندگی‌تان باشد.
- 📍 تهران، بلوار ایتالله کاشانی، جنب خیابان مهران، ساختمان مهران، طبقه سوم، واحد 17
- 🕙 یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه – 15 الی 20
- 📞 ۰۹۳۳۵۵۴۷۱۰۵
8 علت بی اختیاری ادرار استرسی در زنان
علت اصلی بی‌اختیاری ادراری استرسی در زنان ضعف، کشیدگی یا آسیب عضلات کف لگن و مجاری ادراری است. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کاهش هورمون استروژن: در دوران یائسگی، کاهش این هورمون زنانه باعث ضعیف شدن عضلات مجرای ادرار می‌شود. در نتیجه بعد از ادرار، مجرا به‌طور کامل بسته نمی‌شود و با کوچک‌ترین فشاری مانند سرفه یا عطسه، ممکن است ادرار نشت کند.
- بارداری‌های مکرر: در دوران بارداری، فشار وزن جنین به مثانه باعث بروز بی‌اختیاری ادراری می‌شود. این مشکل ممکن است حتی بعد از زایمان هم ادامه پیدا کند. هرچه تعداد بارداری‌ها بیشتر باشد، احتمال ابتلا بیشتر می‌شود.
- زایمان طبیعی: زایمان طبیعی به‌ویژه اگر سخت، طولانی یا همراه با تولد نوزادی با وزن بالا (بیش از 4 کیلوگرم) باشد، می‌تواند به عضلات کف لگن آسیب بزند و احتمال بی‌اختیاری ادراری استرسی را افزایش دهد.
- عمل هیسترکتومی: جراحی‌هایی مانند برداشتن رحم (هیسترکتومی) ممکن است باعث آسیب به عضلات یا اعصاب اطراف مثانه و مجرای ادرار شود و در نتیجه منجر به بی‌اختیاری ادراری شود.
- پرولاپس یا افتادگی اندام‌های لگنی: افتادگی مثانه، رحم، واژن یا روده به داخل واژن می‌تواند به مثانه فشار وارد کرده و باعث نشت ناگهانی ادرار شود.
- افزایش سن: با بالا رفتن سن، عضلات بدن به‌ویژه عضلات کف لگن ضعیف‌تر و شل‌تر می‌شوند. به همین دلیل احتمال بی‌اختیاری ادرار در سنین بالاتر بیشتر است.
- چاقی و اضافه‌وزن: وزن بالا به‌طور مداوم به عضلات لگن و مثانه فشار وارد می‌کند و می‌تواند باعث پرولاپس یا بی‌اختیاری شود.
- سیگار کشیدن: سیگار باعث تضعیف ساختارهای عضلانی بدن، کاهش تولید کلاژن و همچنین سرفه‌های مزمن می‌شود. این عوامل در کنار هم، به مرور می‌توانند باعث بروز یا تشدید بی‌اختیاری ادراری استرسی شوند.
آیا بی اختیاری ادرار قابل درمان است؟
خوشبختانه برای درمان بی‌اختیاری ادراری استرسی روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به شدت و علت آن انتخاب می‌شوند. در موارد خفیف، روش‌های خانگی، تمرینات ورزشی مانند تمرینات کگل و دارو درمانی می‌توانند موثر باشند و به تقویت عضلات کف لگن کمک کنند. در موارد شدیدتر که آسیب عصبی یا عضلانی جدی وجود دارد، عمل جراحی ممکن است توصیه شود.
همچنین، درمان با لیزر مونالیزاتاچ و آر اف (RF) از روش‌های نوین و قطعی برای درمان بی‌اختیاری ادرار استرسی در زنان هستند که بدون جراحی، به بهبود عملکرد عضلات اطراف مجرای ادرار کمک کرده و در مدت زمان کوتاهی نتایج موثری ایجاد می‌کنند.
تشخیص ریزش ادرار استرسی
متخصص زنان معمولا با معاینه فیزیکی و وارد کردن فشار به شکم می‌تواند وجود بی‌اختیاری ادرار را تشخیص دهد. علاوه بر این، برای بررسی دقیق‌تر علت این عارضه، از روش‌های تشخیصی زیر استفاده می‌شود:
- آزمایش ادرار: برای بررسی عفونت، وجود خون یا سایر اختلالات ادراری.
- نوار عصبی مثانه (یورودینامیک): برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات مثانه.
- سونوگرافی: جهت مشاهده ساختار مثانه و بررسی باقی‌مانده ادرار پس از تخلیه.
- تست استرس مثانه: برای تشخیص نشت ادرار در حین سرفه یا فشار آوردن.
پس از مشخص شدن علت و شدت مشکل، پزشک درمان مناسب را آغاز می‌کند. اما اگر بی‌اختیاری به دلایل غیر عضلانی مانند اختلالات عصبی یا بیماری‌های کلیوی باشد، بیمار را به متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) ارجاع می‌دهد تا بررسی و درمان دقیق‌تری انجام شود.
بیشتر بخوانید: تعبیه IUD: پیشگیری طولانی‌مدت از بارداری
راهکارهای درمانی برای بی‌اختیاری ادراری استرسی در زنان
با توجه به علت بروز بی‌اختیاری ادراری استرسی در زنان، متخصص زنان از روش‌های مختلفی برای درمان استفاده می‌کند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
دارو درمانی
در مواردی که عفونت‌های ادراری عامل بی‌اختیاری باشند، از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مخصوص برای کنترل و درمان عفونت استفاده می‌شود.
پساری واژینال
اگر افتادگی اندام‌های لگنی (پرولاپس) باعث فشار به مثانه شده و بیمار تمایلی به جراحی نداشته باشد، قرار دادن وسیله‌ای به نام پساری در واژن می‌تواند به حمایت از مثانه و کاهش نشت ادرار کمک کند.
درمان‌های خانگی
انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن، کاهش وزن، اجتناب از مصرف کافئین و محرک‌ها و ترک سیگار از روش‌های خانگی موثر برای کنترل علائم بی‌اختیاری ادرار استرسی به‌ویژه در مراحل ابتدایی آن است.
درمان بی‌اختیاری ادرار با لیزر (مونالیزا تاچ)
در موارد افتادگی خفیف مثانه و زمانی که عضلات کف لگن هنوز دچار آسیب جدی نشده‌اند، استفاده از لیزر واژینال باعث تحریک کلاژن‌سازی، بهبود خونرسانی و تقویت عضلات اطراف مجرای ادراری می‌شود. این روش بدون درد و غیرتهاجمی بوده و نتایج موثری در بهبود عملکرد مجاری ادراری دارد.
درمان با دستگاه آر اف RF واژینال
برای افتادگی‌های خفیف تا متوسط مثانه و زمانی که عضلات دچار شل‌شدگی اما بدون پارگی یا کشیدگی باشند، از امواج رادیویی دستگاه RF برای جوانسازی بافت‌ها و تقویت دیواره‌های داخلی و خارجی مجاری ادرار استفاده می‌شود. این روش باعث افزایش تولید کلاژن و الاستین و در نتیجه بهبود قدرت عضلات و کاهش نشتی ادرار می‌شود.
جراحی
در موارد شدید، مانند پرولاپس‌های پیشرفته مثانه یا زمانی که بیمار به روش‌های غیرجراحی پاسخ نداده باشد، انجام عمل جراحی ترمیمی یا قرار دادن نوار حمایتی (اسلینگ) برای تثبیت مجرای ادرار، از گزینه‌های درمانی موثر خواهد بود.
سخن آخر
بی‌اختیاری ادراری استرسی در زنان یکی از مشکلات شایعی است که به‌دلیل ضعف عضلات کف لگن، زایمان‌های مکرر، یائسگی یا بالا رفتن سن بروز می‌کند و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تشخیص دقیق علت و انتخاب بهترین روش درمان نیازمند بررسی و معاینه توسط پزشک متخصص است. دکتر مرضیه نوری، متخصص زنان با تجربه بالا در زمینه درمان‌های غیرتهاجمی و جراحی‌های مربوط به بی‌اختیاری ادراری استرسی، می‌تواند با رویکردی دقیق و علمی، به رفع این مشکل در بانوان کمک کند.
